Koca şehir diken üstünde. ‘Her an 7 ve üzeri büyüklüğünde deprem olabilir’

İzmir Seferihisar’da dört yıl evvel meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki zelzelenin 4. yılında yeni zelzele uyarısı geldi.

Dört yıl öncesi sarsıntıda 117 kişi hayatını kaybederken bin 34 kişi de yaralanmıştı.

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İkinci Başkanı Reyhan Peştemalcı, VOA Türkçe’nin haberine nazaran İzmir’i bekleyen zelzele riskiyle ilgili uyardı.

Peştemalcı şunları söyledi:

“Tarihsel olarak birçok sarsıntı yaratan faylar olmuş. Bilhassa Karaburun zelzelesinin yanı sıra Söke-Balat sarsıntısı, ismi Söke-Balat diye geçse de 1955’te İzmir’de Ege Denizi’nde 6,8 büyüklüğünde meydana gelmiş ve epeyce yıkıcı olmuş. Yeni olarak da 13 adet canlı fayımız bulunuyor. Bunlar İzmir fayı, Seferihisar fayı, Gülbahçe fayı ve Tuzla fayı. Bilhassa Tuzla fayı 30 Ekim Samos zelzelesinden sonra Prof. Dr. Hasan Sözbilir hocamızın ve grubunun yapmış olduğu çalışmalarla daha çok irdelenmiş bir fay. Zira mevcut olarak en riskli fayımız Tuzla fayı olarak geçiyor.

Kent merkezinin altından geçen Tuzla fayı 7 ve üzeri büyüklükte zelzele üretme kapasitesi taşıyor. 30 Ekim sarsıntısında de bu fayın tetiklendiği düşünülüyor.

Tuzla fayında şu anda yapılan çalışmalarda, sıcak su çıkışları ve sıcaklık artışları görülmüş durumda. Bu da ortalama 7,1, 7,2 büyüklüğünde bir sarsıntı yaratacak bir fay için değerli bir data. Bunun bir sonrası tektonik hareketliliğe girer.

Tekrarlama dönemi ortalama 2000 yıl olarak hesaplanmış ki en son ürettiği sarsıntı 128 yılında meydana gelmiş. Elbette bu fay sistematik bir fay olmadığı için 2000 yıllık süreç ortalama bir hesapla elde edilmiş. Bu değişebilecek olan bir aralık. Lakin 2000 yıllık süreç bizim için çok kıymetli bir data.”

‘DEPREME GÜÇLÜ DEĞİL’

Peştemalcı, İzmir’de birçok ilçede yerin özelliklerinin binaları zelzeleye karşı dayanıksız kıldığını belirterek, “Örneğin Alsancak, Karşıyaka, Göztepe, Hatay, bütün kıyı şeridinden gittiğinizde görmüş olduğunuz bitişik nizam ve eski binaların hiçbiri zelzeleye güçlü yapılar değil. Bunların bilhassa temelden meydana gelen su girişleri binalara epey ziyan vermekte” tabirlerini kullandı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar ise şu tabirleri kullandı:

“Mevcut yapı stokumuzu değerlendirdiğimizde yaptığımız iddialar bizi ürkütüyor. Yaşayacağımız sarsıntıda hasar alacak bina sayısının olacağını esasen biliyoruz fakat yıkım yaşayabileceğimiz binalar için tedbir almamız gerekiyor. Neredeyse iki yılda bir yıkıcı zelzelelerle ve ölümlerle karşılaşıyoruz. 30 Ekim zelzelesi merkezden uzak bir sarsıntıydı fakat 117 yurttaşımızı kaybettik.

Siyasilerin daima kullandığı bir cümle vardır, ‘deprem siyaset üstü bir kavramdır’ diye. Bunun yerine getirilmesi gerekiyor. Şayet ülkemizi seviyorsak bizim sarsıntı felaketlerini engellemek için işbirliği halinde çalışmak gerekiyor. Hükümetin burada takviyesi olması gerekiyor. Zira yenileme kelam konusu olduğunda bir bütçe gerekiyor, bunu da sağlayacak olan bizim vergilerimizle devlet.”